MEMORY: READ-ONLY-MEMORY(ROM)

Ingatan baca sahaja atau read-only memory(ROM) adalah kelas medium storan yang digunakan dalam komputer dan alat elektronik lain. Data yang disimpan dalam ROM tidak boleh diubah suai, atau boleh diubahsuai hanya perlahan-lahan atau sangat sukar diubah suai. Jadi, ia adalah terutamanya digunakan untuk pengedaran perisian tegar (firmware), iaitu perisian yang berkait rapat dengan perkakasan, dan kurang kemungkinan memerlukan peningkatan.

Kelajuan
-membaca:
 cip RAM yang besar boleh membaca data lebih cepat berbanding dengan kebanyakan ROM. Hal  ini menyebabkan kandungan RAM sentiasa disalin oleh ROM.

-menulis:
Bagi jenis ROM yang boleh diubahsuai oleh elektrik, kelajuan menulis sentiasa lebih lambat daripada kelajuan membaca. Ia mungkin memerlukan voltan yang luar biasa tinggi, pergerakan "jumper plugs" untuk memohon "write-enable signals", dan "special lock/unlock command codes".

JENIS-JENIS ROM
-PROM
A programmable read-only memory (PROM), adalah satu bentuk memori digital di mana penetapan setiap bit dikunci oleh "fuse" atau "antifuse". PROMs ialah digunakan untuk menyimpan program selama-lamanya. Perbezaan utama dari ROM yang ketat adalah bahawa pengaturcaraan digunakan selepas peranti dibina.Cip PROM digunakan  terutamanya untuk aturcara tujuan khas  seperti permainan  dan grafik yang boleh dipalam dengan mudah pada papan komputer utama atau pada tempat rendah.  Ini jauh lebih mahal daripada cip berkuasa tinggi.

-EPROM
Ingatan Baca Sahaja Boleh Atur Cara-Padam atau erasable programmable read only memory(EPROM), merupakan jenis ingatan litar bersepadu yang mengekalkan datanya apabila bekalan kuasanya ditutup. Dalam erti kata lain, ia tidak mudah meruap. Ia merupakan jujukan transistor pintu-terapung ("floating-gate") diprogram setiap satu oleh peranti eletronik yang membekalkan voltan lebih tinggi berbanding yang biasa digunakan pada litar digital. Apabila diprogram, EPROM boleh dipadamkan dengan mendedahkannya kepada lampau ungu yang kuat dari sumber cahaya wap-raksa. EPROM mudah dikenali melalui tingkap kuartz lekat lutsinar pada bahagian atas paket, melaluinya cip silikon dapat dilihat, dan membenarkan cahaya lembayung ungu semasa pemadaman.

-EEPROM
Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory (EEPROM), adalah sejenis cip memori tidak-terhapus yang digunakan dalam komputer dan peralatan elektronik lain untuk menyimpan sejumlah konfigurasi data pada alat elektronik tersebut yang tetap harus terjaga walaupun sumber kuasa diputuskan, seperti jadual kalibrasi atau kofigurasi peranti. Pembangunan EEPROM lebih banyak menghasilkan bentuk yang lebih khusus, seperti memori kilat (flash memory). Memori kilat lebih ekonomi daripada peranti EEPROM tradisional, sehingga banyak digunakan dalam peranti keras yang mampu menyimpan data statik yang lebih banyak seperti USB flash drive.Kelebihan utama dari EEPROM berbanding EPROM adalah ia dapat dihapuskan satu blok data bergantung alamat yang dikehendaki untuk dihapuskan secara elektrik. sementara EPROM tidak boleh dihapuskan satu blok data tetapi keseluruhannya terhapus dan menghapuskan datanya dengan sinar ultraviolet. Jika RAM tidak mempunyai batasan dalam hal baca-tulis memori, maka EEPROM sebaliknya.

-FLASH MEMORY
Ingatan kilat atau flash memory, adalah sejenis ingatan komputer tidak meruap yang boleh dipadamkan dan diprogramkan oleh elektrik. Ingatan kilat telah dibangunkan dari EEPROM.Ingatan kilat boleh dibahagikan kepada 2 jenis utama iaitu ingatan kilat NOR dan ingatan kilat NAND. Ciri-ciri dalaman sel-sel ingatan kilat mempamerkan ciri-ciri yang serupa kepada mereka pintu yang sama.Walaupun ingatan kilat boleh dibaca atau ditulis secara capaian rawak, operasi padam perlu dilakukan secara blok demi blok.